Türkçe
Arabic
Spanish
English
German
French
Japanese
Russian
Chinese
Meme kanseri sistemik yani tüm vücudu etkileyen bir kanser türüdür. Daha iyi bir ifade ile meme kanseri, lenfatik kanallara ve kan damarlarına ulaşabilecek boyuta geldiğinde, vücutta her yere yayılım (metastaz) yapabilme kabiliyetine sahip bir kanserdir.
İçindekiler
Kemoterapi Nedir?
Bu nedenle meme kanserinin histopatolojik ve biyolojik alt tipine göre, meme cerrahisi öncesi veya sonrası uygulanan, kanser hücrelerini öldüren veya üremesini durduran ilaç tedavilerinin tümüne “meme kanseri kemoterapisi” denir. Kemoterapi pek çok meme kanseri türünde uygulanmaktadır.
Kemoterapi kararını ise şunlar etkilemektedir:
- Tümörün evresi
- Tümörün tipi
- Tümörün hormon reseptörlerinin durumu
- Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu gibi diğer tıbbi faktörler
Kemoterapi Hangi Durumlarda Uygulanıyor?
Kemoterapi hem erken evre meme kanserinde hem de ileri evre meme kanserinde verilebilir.
Erken evre meme kanserinde genellikle önce cerrahi tedavi yapılır, arkasından kemoterapi verilir. Buna adjuvan (cerrahi sonrası) kemoterapi denir.
Kanser tarama yöntemlerinin yaygınlaşması ile erken evre hastalık oranının artması ve tedavideki gelişmeler sayeside meme kanserinde 5 yıllık sağkalım oranları %90'a yaklaşmış durumdadır. Erken evrelerde ise bu oran %95'in üzerindendir. Bu durumda, meme kanseri tedavisinde oldukça etkili olan kemoterapinin gerekliliği tartışılmaya başlandı. Artık günümüzde meme kanseri olan hastalarının birçoğu için ameliyat sonrası kemoterapinin ek fayda sağlamadığını biliyoruz.
Erken evre meme kanseri tanılı kadınların birçoğunda, kanserin tekrarlama riskini belirleyen genomik testleri kullanarak kemoterapiden kaçınabiliriz. Genomik testler, erken evre koltuk altı lenf bezlerine metastaz yapmamış veya 1-3 lenf bezi tutulumu olan hormon reseptörü pozitif, HER2 negatif meme kanserli hastaların %70’nin kemoterapisiz sadece hormon baskılayıcı tedavi ile takip edilebileceği ortaya konmuştur.
Meme kanserinde tedavi kararı, genomik testlerden önce:
- hormon reseptörü pozitifliği,
- insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2 (HER2) durumu,
- tümör boyutu, derecesi (grade) ve Ki67 skoru,
- kanserin lenf noduna yayılıp yayılmadığı,
-
hastanın yaşı ve genel performans durumu göz önüne alınarak verilmekteydi. Günümüzde ise genomik testler ışığında bireyselleştirilmiş tedaviler ön plana çıkmıştır.
Neoadjuvan Kemoterapi
İleri evre meme kanserinde ise genellikle kemoterapinin cerrahiden önce verilmesi tercih edilir ki buna “neoadjuvan” kemoterapi adı verilir. Lokal olarak ilerlemiş meme kanserinde (Evre IIB veya III) cerrahiden önce verilen kemoterapinin;
- Kemoterapiye tümör cevabının in vivo olarak ölçülmesi,
- Olası dolaşan tümör hücrelerinin yok edilmesi,
- Tümörün evresini küçülterek meme koruyucu cerrahiye fırsat tanınması gibi önemli amaçları vardır.
- Aynı zamanda koltuk altındaki tümörle infiltre olan lenf bezlerindeki tümörü yok ederek koltuk altındaki lenf nodlarının korunma şansını yaratabilir.
Kemoterapi Kimlere Uygulanmıyor?
Ağır kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği olan veya bağışıklık sistemi baskılanmış veya şuur bozuklukları olan hastalara kemoterapi uygulanamamaktadır.
Kemoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?
Kemoterapi tedavisiyle oluşan yan etkilerinin çoğu tedavi esnasında oluşur ve tedavinin kesilmesiyle birlikte ortadan kaybolur. Yan etkilerin ortadan kaybolma süresi hastanın bünyesine ve kullanılan ilaçların özelliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Sistemik kemoterapinin erken yan etkileri arasında, bağışıklık sisteminin baskılanmasına bağlı kan lökosit (akyuvar) oranlarının azalması, kansızlık, bulantı, kusma, iştahsızlık ve saç dökülmesi, grip benzeri şikayetler, kas eklem ağrısı, ishal, kabızlık, ilk sırada gelmektedir. Kemoterapi tedavisinin daha geç dönemde adetten kesilme, menopoz şikayetleri ve kalp fonksiyonlarında bozukluklar oluşturması ihtimali nedeniyle hastaların yakından takip edilmesi gerekir. Ancak kemoterapiye bağlı yan etkiler, tedavi öncesi ve tedavi sırasında yapılan destek tedavilerle günümüzde geçmişe oranla daha az yaşanmaktadır.
