Türkçe
Arabic
Spanish
English
German
French
Japanese
Russian
Chinese
Bazı kanser hücrelerinin yüzeyinde HER2 adı verilen özel bir protein bulunur. HER2 adlı reseptör hücre büyüme sinyallerinin aracılarından biridir. HER2 + tümörlerde, kanser hücreleri bu reseptörü fazla üretir. Bu durum kanserin daha agresif davranışına neden olur. HER2 reseptörünü hedef alan yeni nesil akıllı ilaçlar geliştirilmeden önce HER2 pozitifliği kötü hastalık gidişatı ve daha sık hastalık tekrarı ile ilişkiliydi.
Özel geliştirilmiş bu ilaçlar bu proteini hedef alarak kanserin üremesini engeller. Akıllı ilaçların avantajı sadece bu reseptörleri yüzeyinde taşıyan hücreleri hedeflemesi, diğer sağlıklı hücrelere çok az zarar vermesidir. Ne yazık ki akıllı ilaçlar her hasta için uygun değildir. Hastanın tümöründe hedef moleküllerin (yani bu özel almaçların) bulunması gerekir. Bu nedenle her hastada tümörün moleküler alt tiplerinin araştırılması büyük önem taşır.
HER2’yi hedef alan akıllı ilaçlar, özellikle metastatik (4. evre) HER2 pozitif meme kanserli hastaların yaşam sürelerini belirgin bir şekilde artırdığı için kemoterapi ile kombine kullanımları vazgeçilmez olmuştur.
Şimdiye kadar HER2’yi hedef alan 4 tedavi ajanı kullanım onayı almıştır. Bu ilaçların hepsi ülkemizde ulaşılır durumda ve geri ödeme kapsamındadır.
1. Trastuzumab (Herceptin)
HER2 reseptörünün hücre dışında kalan kısmını bağlamak için geliştirilen antikor yapısında bir ilaçtır. Toplar damardan serum içinde uygulanır. 1998 yılında FDA onayı alan trastuzumabın hem erken hem ileri evre HER2 pozitif meme kanserlerinde kullanım onayı vardır. Bu ilacın keşfi, ilk hedefe yönelik moleküler tedavilerden biri olması nedeni ile kanser tıbbının önemli dönüm noktalarından biridir.
Ülkemizde dünyada olduğu gibi erken evre hastalıkta yenileme riskini azaltmak amacı ile kemoterapi ile birlikte başlanır ve 1 yıl süresince kullanılır. Bölgesel olarak ilerlemiş hastalarda kemoterapi ile birlikte hastalığın geriletilmesi ve ameliyata uygun hale gelmesi için kullanılır. Ameliyat sonrası ise koruyucu amaçlı bir yıl süreye kullanımı tamamlanır.
Dördüncü evre yani metastatik everede ise dosetaksel isimili kemoterapi ilacı ile birlikte yeni onay alan yeni nesil akıllı ilaç olan pertuzumab ile birlikte kullanılır
2. Lapatinib (Tykerb)
Hücre içine girerek kanserli hücrenin büyüme sinyalini durduran küçük molekül yapısına sahip hap şeklinde akıllı ilaçtır. Bu etkiyi HER2 reseptörünün hücre içinde kalan tirozin kinaz aktivitesini baskılayarak sağlar. 2007’de FDA onayı alan bu ilacın ileri evre HER2 pozitif meme kanserlerinde kullanım onayı vardır. Capecitabin isimli kemoterapi hapı ile birlikte kullanılır. Daha önce trastuzumab yani Herceptin isimli ilacı kemoterapi ile birlikte kullanmış ve yanıtsızlık gelişmiş hastalarda tercih edilir.
3. Pertuzumab (Perjeta)
HER2 reseptörünün kendine benzer diğer reseptörlere bağlanarak aktifleşmesini engeller. Antikor yapısında bir akıllı ilaçtır. Tek başına kullanılması yerine çoğunlukla trastuzumab ve kemoterapi ilacı ile birlikte kullanılır. Böylelikle tümör büyümesine karşı ikili inhibisyon gerçekleştirilir.
4. Ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla)
T-DM1 ismi ile anılan bu yeni nesil ilaç, iki farklı ilacın (biri trastuzumab (T), diğeri antimikrotübül ajanı (DM1)) kombinasyonundan oluşur. Yani akıllı ilaç ve kemoterapinin tek bir ilaç olarak kombinasyonudur.
Meme kanseri ameliyatı sonrası takip nasıl olmalıdır?
İlk 2 yıl; 3 ayda bir, 2-5 yıl 6 ayda bir, > 5 yıl yılda bir hekim muayenesi yapılmalıdır.
Radyolojik İnceleme Ne Kadar Sıklıkla Gereklidir?
Meme kanserinin en sık görülen evresi olan erken evre bir hastalığa sahipseniz, yani meme kanseri ameliyatı olmuş ve sonrasında koruyucu (adjuvan) tedavi alıyorsanız radyolojik takibiniz çoğunlukla yılda bir kez mamografi, 6 ayda bir meme ultrasonu (USG), tüm karın USG ve direk akciğer grafisi ile yapılır. Ayrıca menopoza girmiş kadınlara 2 yılda bir kemik sintigrafisi (DEXA) önerilir.
4. evre (metastatik) meme kanseri için tamoksifen uygulanıyorsa radyolojik görüntülemeler, tedaviden önce ve tedavi sırasında yanıtı değerlendirme amacıyla her 2 - 6 ayda bir kontrol edilebilir. Görüntüleme yöntemleri; kemik taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG), bilgisayarlı tomografi (BT) ya da PET-BT taramalarıdır.
